1 juni 2011
Het zijn drukke tijden. Ik ben nog aan het bijkomen van de laatste retraite die ik gaf, afgelopen weekend in De Poort in Groesbeek. En straks heb ik alweer een afspraak in het ziekenhuis met mijn oncoloog, naar aanleiding van onderzoeken vorige week. Het gaat erom te kijken of de behandeling voldoende aanslaat. Ik ben benieuwd en wacht af. De retraite was overigens heerlijk, en niet alleen omdat het weer veel beter was dan verwacht en het bos en de natuur rondom De Poort zo fantastisch is. Al helpt dat zeker mee. Evenals de altijd zo prettige en gedragen sfeer in dit conferentieoord. Ik ben ervan overtuigd dat dit voortkomt uit het Bahaigeloof van degenen die hier werken. De liefde en zorg is er overal voelbaar en dat biedt een prachtige bedding voor bijvoorbeeld een workshop Een cursus in wonderen. Omdat ik in veel spirituele centra en kloosters ben geweest, weet ik uit ervaring dat er een verschil is tussen spiritueel zijn en spiritueel doen. Dat laatste is nog wel eens het geval. De mensen in De Poort zijn spiritueel, dat is me duidelijk.
In deze bedding hebben we met een volle groep heerlijk twee dagen de Cursus toegepast in al zijn facetten. Van te voren vroeg ik me af hoe ik dit zou volhouden, wat betreft mijn energie. Maar ik voelde me voortdurend zo gedragen en geleid, dat dat geen probleem bleek. De pauzes in het bos, om bij te tanken, deden de rest. Toch wisten we allemaal dat dit mijn laatste retraite zou zijn. Nog even werd ik opgetild om dit te kunnen doen, maar de tijd om hiervan afscheid te nemen is aangebroken. En dat mag zo zijn.

Ik heb nu niet veel tijd om te schrijven, maar wel een mooi verhaaltje over Franciscus. Er zijn niet veel heiligen over wie zoveel verhalen en mythen de ronde doen als over hem. Al kort na zijn dood, in de 13e eeuw, werden de eerste biografieën geschreven, en zijn leer en leven spraken zo tot de verbeelding dat er daarna steeds maar verhalen en anekdotes bij zijn gekomen. Die zijn dus niet allemaal echt zo gebeurd. Franciscus werd een rolmodel, een voorbeeld van spirituele ontwikkeling, en dat drukt zich uit in verhalen over hem. Zo is ook het bekende ‘gebed van Franciscus’, dat begint met: “Heer, maakt U mij een instrument van Uw vrede”, eigenlijk niet van Franciscus. Het stamt uit het begin van de 20ste eeuw. Maar dat maakt niet uit, want het is geheel en al in zijn lijn.
Of onderstaand gesprek tussen Franciscus en een medebroeder dus echt zo heeft plaatsgevonden, weet ik niet. Maar het zou heel goed kunnen van wel. Franciscus was de hele weg gegaan, tot het eind, en wist dus wat de Cursus ook onderricht: dat ware vreugde altijd van binnenuit komt, en volkomen los staat van wat er in aardse zin gebeurt. Daarover gaat dit verhaal.

Op een keer tijdens een barre winter verliet Franciscus Perugia en ging met Leone op weg. Een koude wind sneed hun door de botten, zodat ze bijna bevroren.
Terwijl ze in stilte voortgingen, riep Franciscus tot Leone: “Je kunt je hele leven als een heilige geleefd hebben, maar dat is niet de ware vreugde. Ook al kun je zieken genezen en boze geesten verjagen, doden het leven teruggeven en stommen hun spraakvermogen. Ook al ken je de omloop van de sterren, weet dat dat niet de ware vreugde is.
Maar als we dadelijk bij het klooster Santa Maria dell’Angeli aankomen en ze doen voor ons de deur niet open, terwijl we vergaan van de honger en door en door nat van de regen voor de deur staan, als we dan die ellende verdragen zonder te kankeren, en haar met geduld en vreugde dragen, als we onszelf overwinnen, weet dat dát de ware vreugde is.”